Dhibaatada lagu hayo dadka kasoo jeeda kanfurta somalia

Warbixintan ayaa waxat tahay mid ka hadlaysa dhacdo murugo leh, waxaana sidoo kale ay ku jiraan macluumaad ku saabsan sida arrintaasi loo soo bandhigay iyo sida dadka qaarkood ay u arkaan.

Halkan waxaa ah warbixin ku saabsan dhacdadan iyadoo la tixgelinayo faahfaahinta aad bixisay:

Warbixin: Dhacdo Xanuun Badan oo Been Abuur Ah oo Lagu Geystay Qoos Soomaaliyeed ee Burco, Somaliland

Magaalada Burco ee maamulka Somaliland waxaa soo baxday warbixin xanuun badan oo ku saabsan eedeyn la xiriirta kufsi ay Aaba geystay, taas oo lagu eedeeyay inuu kufsaday 8 gabdhood oo da'yar. Warbixintan ayaa si degdeg ah uga dhex baxday bulshada magaalada iyo guud ahaan Somaliland. Si kastaba ha ahaatee, markii la sii baaray arrinta, waxaa la ogaaday in warbixintaasi ay ahayd mid been abuur ah oo loo soo qoray si loo dhibaateeyo oo lagu qasbo qoos Soomaaliyeed oo ka soo jeeda Koonfurta Soomaaliya.

Waxaa la sheegay in wiil dhalinyaro ah oo uu Aabahaasi dhashay uu isku dayay inuu ka hortago dhibaatada looguna dan lahaa. Sida la sheegay, wiilkaasi ayaa ciidamada booliska lasoo dhigay kadib markii uu ka falceliyay warbixinta been abuurka ah. Waxaa si degdeg ah loogu gudbiyay maxkamad, halkaasoo uu ku soo wajahday xukun adag oo ah 4 sano oo xabsi iyo sidoo kale ciqaab lacageed oo gaaraysa 6,000 doolar.

Dhacdadani waxay si weyn u saameysay dadka deegaanka Burco iyo guud ahaan Somaliland, iyadoo aragtida bulshada ee arrintan ay si weyn ugu kala duwan tahay. Dad badan ayaa ka hadlay inay warbixintan ahayd mid lagu dhibaateynayo dadka kasoo jeeda koonfurta Soomaaliya, waxaana ay ku andacoonayaan in arintan si qorsheysan loo faafinayo, si loogu abuuro khilaaf iyo xasilooni darro.

Falanqeyn:

Warbixintaan ayaa ah mid si weyn loo falanqeeyay, waxaana jira aragtiyo kala duwan oo ku saabsan sababta loo faafiyay. Waxaa dhici karta in arrintan ay qayb ka tahay isbeddelada siyaasadeed ee ka jira gobolka, iyadoo loo adeegsanayo warbaahinta si loogu abuuro dhibaatooyin dheeraad ah oo bulshada dhexdeeda ah.

Waxaa muhiim ah in bulshada laga wacyigeliyo been abuurka iyo si loo xaqiijiyo in xaqiiqda lagu soo bandhigo arrimaha sida tan oo kale ah. Dhacdooyinkani waxay sidoo kale muujinayaan baahida loo qabo in la hubiyo in nidaamka sharciga iyo maxkamadaha ay si cadaalad ah u xalliyaan kiisas noocan oo kale ah.

Gabagabo:

Warbixintan ayaa markii dambe la ogaaday in ay tahay mid aan sal iyo raac lahayn, waxaana la ogaaday in aanay jirin wax caddayn ah oo muujinaya in eedeyntii hore ee Aabaha ay sax ahayd. Tani waxay keentay in laga wacyigeliyo bulshada dhammaan arrimaha khilaafaadka iyo muhiimadda ay leedahay in la hubiyo xaqiiqda si loo xoojiyo nabadda iyo isfahamka bulshada.

Dagaalka kadhax qarxay Ethiopia 🇪🇹 iyo Eritrea 🇪🇷

 Dagaalka laga baqayo in uu markale dhaxmaro wadamada itoobiya iyo eritrea

Haddii dagaal cusub uu ka dhaco Itoobiya iyo Eritrea, waxaa suuragal ah in dhinacyada kala duwan ee gobollada iyo kooxaha gudaha ay kala safan karaan labada dal, iyadoo la tixraacayo xiriirka siyaasadeed iyo xaaladaha dhaqaale ee labadaba.

1. Itoobiya

Kooxaha gudaha ee Itoobiya: Itoobiya waxay leedahay gobollo iyo kooxo badan oo leh danahooda siyaasadeed. Gobolka Tigray, oo horey u dagaallamay la' Itoobiya, waxaa suurtogal ah inay taageeraan Eritrea haddii ay isku arkaan inay yihiin cadaawayaal ka dhan ah dowladda dhexe ee Itoobiya. Waxa kale oo jira kooxo kale sida Oromada iyo Amxaarada oo ka soo jeeda Itoobiya, kuwaas oo xiriir la leh siyaasado kala duwan.

Xulafada Caalamiga ah: Itoobiya waxay taageero ka heshay qaar ka mid ah dalalka caalamka, gaar ahaan Maraykanka, Midowga Yurub, iyo Qaramada Midoobay. Taageeradaas waxaa loo adeegsan karaa si ay u xoojiyaan awoodooda ciidan iyo dagaal.

2. Eritrea

Kooxaha gudaha ee Eritrea: Eritrea waa dal leh nidaam adag oo xukun oo dowladda dhexdeeda ah, waxaana adkaan doonta inay ku hesho taageero xooggan oo gudaha ah marka laga eego xukuumadda. Si kastaba, haddii xaalada Itoobiya ay noqoto mid kacdoon ah, Eritrea waxay ku guuleysan kartaa inay taageero ka hesho kooxaha ka soo horjeeda dowladda Itoobiya ee gudaha.

Xulafada Caalamiga ah: Eritrea ma haysato taageero caalami ah sida Itoobiya, laakiin waxay isku dayi kartaa inay ka faa’iidaysato xulafada gobolka ama dalalka ay xiriirka dhow la leedahay.

3. Xulafada iyo Saamileyda Gobolka

Saamileyda Gobolka: Dalalka gobolka ee Geeska Afrika, sida Jabuuti, Somalia, iyo Suudaan, waxay yeelan karaan saameyn weyn oo dhinaca taageerada iyo xiriirka dagaalka.

Somalia: Xiriirka Soomaaliya iyo Itoobiya ayaa noqday mid xooggan, taasoo ka dhigan in Soomaaliya ay taageeri karto Itoobiya, iyadoo iyadoo ka duulaysa danaha amniga iyo siyaasadda gobolka.

Jabuuti: Jabuuti waxay leedahay xiriir wanaagsan oo labadaba Eritrea iyo Itoobiya la leh, laakiin waxay inta badan taageertaa Itoobiya marka laga hadlayo ammaanka iyo siyaasadda gobolka.

Suudaan: Suudaan waxay inta badan ku tiirsan tahay xiriir wanaagsan oo Itoobiya, laakiin waxay sidoo kale isku dayi kartaa inay dhex-dhexaadiso, iyadoo tixgelinaysa dhibaatooyinka gudaha ee Itoobiya.

4. Guusha Dagaalka

Guusha dagaalka waxay ku xirnaan doontaa dhowr arrimood:

Awoodda ciidan: Itoobiya ayaa leh ciidan ballaaran iyo taageero caalami ah, halka Eritrea ay leedahay ciidan xirfad leh oo awood u leh inay iska difaacdo.

Xaaladda gudaha ee labada dal: Itoobiya waxay wajahaysaa dhibaatooyin gudaha ah sida khilaafaadka gobolka Tigray, taasoo keeni karta in qaybaha ka tirsan Itoobiya ay iska taageeraan Eritrea, gaar ahaan haddii ay dareemaan in dowladda dhexe aysan si dhab ah uga shaqeynin danahooda.

Xiriirka gobolka: Saameynta dalalka gobolka ayaa muhiim u noqon doonta, iyadoo ay jiraan waddamo ay xiriir dhow la leeyihiin labadaba.

Si guud, haddii dagaal cusub uu dhaco, Itoobiya waxay leedahay awood ciidan oo xooggan, laakiin xaaladaha gudaha ee Itoobiya, gaar ahaan khilaafaadka gobolka Tigray, waxay sababi karaan in kooxo ka tirsan Itoobiya ay taageeraan Eritrea. Eritrea, iyadoo ka yar awood ciidan iyo dhaqaale ahaan, waxay u baahan doontaa taageero si ay ugu guuleysato dagaalka.

Sooyaalka Somaliya

 sooyaalka soomalida ayaa waxaa lasheegagaa in ay yihiin dad rer guuraa ah balse waxaa taasi udheer in ay yihiin dad dagaal yahano ah runtii markaad